Sipi falls met een engeltje op m'n schouder

Halverwege vorige week kwam ik erachter een lang weekend te hebben door Liberation Day op maandag. Ik had eigenlijk alleen een dagje toeristje spelen in Kampala op het programma staan omdat ik anders een maand lang ieder weekend op reis zou zijn (wat heel leuk is, maar ook enigszins vermoeiend), maar drie dagen vrij vroeg gewoon om een aanpassing van de plannen. Dus dook ik mijn Uganda travelguide in, op zoek naar een leuk tripje dat niet in een normaal weekend zou passen. Sipi Falls, op de grens met Kenia, werd de bestemming. Jana (die eigenlijk mee zou gaan naar Kampala) vond Sipi Falls ook wel goed klinken, dus gingen we gezellig samen. Toch fijn dat je in Oeganda zo kort van te voren je plannen kan maken en dat het dan gewoon lukt.

Zaterdag maakte ik voor het eerst echt kennis met Afrikaans wachten. Om 8.15 uur waren we in Kampala en werden in een touringcar gezet. Daar hebben we ruim twee uur gewacht totdat de bus vol was en we konden vertrekken. Doordat we in Kampala zo lang in de bus moesten wachten had ik de tijd om uitgebreid het taxipark en de omliggende drukke straat te bekijken. Naast alle straatverkopers, zoals de mangoverkoopster van vorige week, viel mij ineens ook heel iets anders op. Onder de brug lag een aantal tienerjongens te slapen, net als in de rioleringsbuizen die uitkomen op het kanaaltje. Ik kon niet precies zien wat er daar gebeurde, maar dat er iets gebruikt werd was wel duidelijk.

Eenmaal onderweg belandden we vol in de traffic jam van Kampala-Jinja en stopten we meerdere keren voor een 'short-call'. Na Jinja ging alles wat vlotter tot we opeens een gigantische klap hoorden. Ik dacht echt dat we iets of iemand hadden doodgereden. Gelukkig bleek dat 'alleen' onze achterband was ontploft. De buschauffeur had de bus keurig aan de kant gezet, maar je schrikt toch even flink. Nadat de band vervangen was en we een meisje dat flauwgevallen was van de hitte weer bij bewustzijn hadden, konden we verder. Steeds meer bergen kwamen in zicht, dat in combinatie met de lemen huisjes, de mensen met jerrycans bij waterpompen, de vele vrouwen in traditionele Afrikaanse jurken en de zwemmende kindjes in het moeras gaf me echt het gevoel weer heel ergens anders te zijn.

Na Mbale reisden we het laatste stukje met een matatu. Met 110km/h scheurden we al toeterend door kleine dorpjes terwijl we de grote gaten in de weg probeerden te omzeilen. Na precies elf uur reizen kwamen Jana en ik aan bij Crows Nest en daar was het reisleed snel vergeten. We hadden vanuit ons houten huisje prachtig uitzicht over de vallei en op twee van de drie sipi falls. De manager was duidelijk homo (type Gerard Joling of Gordon). Homoseksualiteit is hier zwaar verboden, ik vraag me af wat de Oegandezen nu van zo iemand denken.

Zondag gingen we met gids Mashindi en expat Michael op een hike langs de Sipi Falls. Het was zonder twijfel de meest uitdagende hike die ik ooit gedaan heb. We klommen op rotsen die groter waren dan ikzelf (de technisch geplaatste voet van onze gids mocht/moest ik regelmatig gebruiken als op/afstapje), kropen een grot (met vleermuizen) in bij alleen het licht van onze hoofdlampen, onderaan de derde waterval doorkruisten we de rivier door over glibberige rotsen te springen waarbij locals je vast moesten grijpen om bovenop de rots te komen en het ravijn (bijna 100m) zijn we in en uitgeklommen met ladders gemaakt van takken (halverwege begon hoogtevrees mij behoorlijk parten te spelen, maar ook met knikkende knieën kom je uiteindelijk boven). Weer een onvergetelijke ervaring in een prachtig gebied. Want welke kant je ook op kijkt, de omgeving rond Sipi is werkelijk adembenemend.

Maandagochtend bezochten we de Village Farm in Sipi, een klein boerderijtje waar ze met de hand Bugisu Arabica koffie maken, deze koffiebonen groeien alleen op een hoogte tussen de 1600 en 1900 meter. We doorliepen het hele proces van koffiebonen plukken tot onze zelfgemaakte koffie drinken. Ja, ik heb zwarte koffie op en het smaakte nog best goed ook. Na de tour was het helaas tijd om te gaan, hoewel onze reis bijna onmogelijk zo lang kon duren als de heenreis, moesten we toch meer dan 250 km afleggen. Vanuit Crows nest hadden ze een lift geregeld van Sipi naar Mbale. Helaas vertrok de bus naar Kampala voor onze neus en ging de volgende pas twee uur later. De man zette ons keurig af bij het taxipark waar wij nog precies in de matatu naar Kampala paste. Onze driver had er flink de vaart in en ondanks dat een paar uur op een halve stoel in een oud taxibusje zonder vering niet heel comfortabel is, was ik blij dat de terugreis zo voorspoedig en snel verliep. Tot we in Jinja aankwamen. Ik vond de driver al vrij roekeloos rijden, maar tussen Mbale en Jinja is er niet zo gigantisch veel verkeer op de weg en was het voornamelijk zijn snelheid die ik nogal aan de hoge kant vond.

Vanaf Jinja werd het eng. Iedereen in de matatu slaakte een kreet toen de driver ons bijna sandwichde tussen een vrachtwagen en een legervoertuig. Nog geen tien minuten later waren wij de eerste in een filebotsing van ik denk vier matatu's en wat boda's. De boda die op ons knalde had flinke schade, maar gelukkig waren de driver en passagier ongedeerd. Onze driver wilde geld zien, want dit was natuurlijk niet zijn fout (dat hij zigzaggend overal tussendoor scheurde en om de haverklap hierdoor onverwachts hard remde liet hij buiten beschouwing). De traffic police kwam erbij, en dat duurde lang! Steeds meer passagiers begonnen te mopperen en vanuit onze matatu probeerden we een andere te stoppen, maar dat pikte de conductor natuurlijk niet.

Wat heb ik een spijt gehad dat ik de conductor niet gewoon zijn geld in zijn handen heb gedrukt en over ben gestapt. De driver reed op dezelfde manier door en in Kampala stond het huilen mij nader dan het lachen. Toen we in Kampala aankwamen riep de driver ons nog iets na in de trant van fijne dag, Muzungu. Ik kon het toen niet laten hem boos te vertellen dat ik blij was nog te leven. Wat een eikel. Ondertussen ben ik best wat gewend op de weg, maar dit sloeg echt alles.

Dinsdagmiddag moesten we al vroeg kantoor verlaten voor een lunch met UPA. Alle partners en hostfamilies waren uitgenodigd en dus zat onze voortuin al snel vol. Onder de gasten waren ook mijn baas Bob en twee mannen waar ik gesprekken mee had gevoerd (van het Gallilee hospital en van Nurture Africa). Nu ben ik normaal al niet zo'n held in namen onthouden, maar hier is het nog net even wat moeilijker. Vooral omdat kenmerken waar wij gezichten aan onthouden (voornamelijk haar- en oogkleur), hier niet zo'n onderscheidend vermogen hebben. Hoe langer ik hier ben hoe meer verschillen ik zie in gezichten, maar als mensen ineens op een andere plek opdagen, is het toch best lastig. Gelukkig opende Sam de lunch met een speech waarna we ons één voor één voor moesten stellen. Daarna mochten we aanvallen. Cissy, Ben, Claire, Sarah en Francis hadden de hele ochtend staan koken en het hele buffet zag er dan ook indrukwekkend uit. Iedereen heeft er goed van gesmuld en toen het hele feest ten einde liep was het de moeite niet meer om terug naar kantoor te gaan.

Woensdag had ik weer een meeting. Dit keer bij een van oorsprong Duitse organisatie die zich ook richt op seksuele voorlichting aan jongeren. Deze organisatie focust vooral op capacity building en vroeg dus veel meer om eigen input en vooral veel materialen die we zelf aan moeten schaffen. Ze kunnen wel de nurse (die wij aan gaan nemen om het health center te runnen) trainen waarbij vooral op attitude wordt ingespeeld. De algemene instelling is hier heb geen seks voor je getrouwd bent dan komt alles vanzelf goed. Dat kinderen veelal op jonge leeftijd met seks in aanraking komen doordat zij bijvoorbeeld met hun ouders in één ruimte slapen en de hele omgangscultuur hier nogal seksgericht is ingesteld, spreekt deze opvatting zacht gezegd nogal tegen. Hierdoor gebeurt het vaak stiekem in bijvoorbeeld latrines en zonder condoom, want door de houding van veel gezondheidsmedewerkers ten opzichte van jongeren en seks is er een grote drempel om condooms/andere anticonceptie te halen.

Donderdag tijdens de vergadering ontstond er een soort vuurwerk in de elektriciteitskabels vlakbij kantoor. Met als gevolg geen stroom de rest van de dag. Collega's met een gewone computer lagen al snel buiten in de schaduw. Collega's met een laptop volgden zo'n twee uur later toen die accu's ook leeg waren. Die stroomuitval hier is, zeker op zakelijk gebied, echt iets wat zaken doen in de weg staat. In het guesthouse bleek nog wel stroom te zijn, dus werkten we het einde van de middag maar vanuit huis.

Vrijdagavond waren Theresa en ik uitgenodigd voor het avondeten bij Davis, onze onderdirecteur (klinkt indrukwekkender dan het is, in ieder geval zijn zowel Theresa als ik al ouder). Davis was de eerste persoon die een 'huis' had met meer dan 1 kamer en een normale bank, dat had ik ook nog niet eerder gezien. Hij kookte spaghetti met een omelet. Toen hij klaar was schepte hij voor ons op en zei dat hij zelf later wel zou eten. Vanaf toen stapelde de rare dingetjes elkaar op. Hij is niet de beste gastheer, dat is een ding dat zeker is. Na ons etentje hadden we Lilians afscheidsfeestje. Haar 'vervanger' is donderdag aangekomen: een 18-jarige Duitse jongen. Hij praat constant Duits en stelde zich zelfs in het Duits voor. Common language moet weer even op de agenda worden gezet met alleen Riina en ik als enige niet-Duitsers. Aanstaande maandag komt er ook een Nederlandse jongen. Het zal wel even wennen zijn wat testosteron in ons vrouwenhuis.