14400 condooms

Zaterdag op zondagnacht heb ik een vreselijke nachtmerrie gehad. Nog nooit had ik er één zo realistisch als deze. Ik zal proberen niet teveel in detail te treden, maar het ging over een vrouw die zelfmoord had gepleegd door voor de trein te springen. Haar afgerukte hoofd vertelde mij dat ze helemaal nog niet dood wilde. Waarna ik er in de trein achter kwam tegenover haar moordenaar te zitten. Gelukkig was ik toen ik wakker werd me er goed van bewust dat het maar een nachtmerrie was, maar een kamergenoot was nu wel fijn geweest. 's Ochtends vertelde ik het aan Riina (uit Finland en nu al vijf maanden hier) en Cissy en tegelijk zeiden ze: "Lariam!". Tot nu toe had ik naast wat slapeloosheid eigenlijk geen last van bijwerkingen van de malariaprofylaxe, hopelijk blijft het bij maximaal een nachtmerrie op de dag van innemen.

Zondagochtend heb ik m'n eerste wasje hier gedaan. Met twee afwasteilen, water uit de regenton en het vakantieflesje met Ariel in de aanslag moest dit mij lukken. Het viel me nog niet eens tegen hoe schoon ik m'n was, inclusief kalkwitte rok, kreeg.

's Middags zijn we naar het zwembad Kavumba gegaan, in Wakiso (1 dorpje verderop). Samen met Theresa en Jetske heb ik geprobeerd Trust, Paul en Ben zwemles te geven (en een keer met blote benen van de zon te genieten). De meeste Oegandezen kunnen niet zwemmen. Nou, dat hebben we gemerkt. De helft van het bad waar je kon staan was het druk, de andere helft was het op twee mensen na leeg. Paul en Trust gingen een keer iets te ver waardoor ze niet meer konden staan: een hoop gespartel volgde en we hebben ze echt moeten redden. Na de zwemles hebben we nog een hele tijd lummelen gespeeld, waar steeds meer mensen aan mee gingen doen. Het was de eerste keer dat ik me zo op m'n gemak voelde met locals: gewoon een simpel spelletje en lol hebben. Dat ik als één van de weinige ook in het diepe bij de bal kon, heb ik maar een paar keer in mijn eigen voordeel gebruikt.

Na het zwemmen gingen we even in de bijgelegen speeltuin kijken. Al wip-wappend had ik een goed gesprek met Trust. Het ging erover dat sommige meiden alleen werken en de rest van de tijd in het guesthouse doorbrengen. Ze verplaatsen hun leventje alleen naar een andere setting, maar doen er vervolgens niks mee en leren op die manier nog niks over het land waar ze een paar maanden verblijven. Hij had zo'n gelijk! Als ik kijk naar hoe leuk deze dag was, was dat juist door het contact met de locals en door uit m'n comfortzone te stappen. 's Avonds hebben we nog uren voor het guesthouse gezeten en met z'n allen een Rolex gegeten (een soort pannenkoek met een omelet en wat plakjes tomaat, na zonsondergang zijn deze om de vijf meter op straat te koop).

Mijn eerste bodaritje heb ik trouwens ook gemaakt. De chauffeur, ik, Theresa en Trust pasten precies op één boda. Ik veilig (kleine noot van Maria hierbij: four persons on one boda isn't safe!) in het midden met Trust die een aantal keer checkte of alles nog goed ging. Op verlaten, heuvelachtige zandweggetjes is scheuren met een boda eigenlijk best gaaf. Scheuren tussen het andere verkeer door doe ik wel soort van veilig met een matatu.

Maandagochtend had ik mijn eerste vergadering. Deze week stond bij KIFAD volledig in het teken van het komende Health Camp op vrijdag. Het Health Camp was de eerste activiteit op de nieuwe locatie van KIFAD. Daarom was er maandag een bijzondere meeting; de eerste vergadering op het nieuwe terrein. Het is nog niet af, maar het heeft duidelijk potentie. Als we een aantal voorzieningen weten rond te krijgen, zoals stroom en water, moet het niet al te moeilijk zijn hier een health center van te maken. Ik snap het belang hiervan nu ook beter. De locatie ligt echt op de grens van Wakiso en het platteland (Mende is de naam, zelfs google maps kent het niet). Het is afgelegen en de mensen hebben duidelijk andere levensstandaarden dan de mensen aan de doorgaande weg in Nansana.

Dinsdagochtend ging ik met Maria naar Kampala om internet te regelen. Internet blijkt, ook in Afrika, vrij onmisbaar. Ik kan nu in ieder geval alle mailtjes die Bob mij stuurt gewoon netjes beantwoorden. Onderweg naar Kampala viel er een tropische regenbui. Het ging zo hard dat de uitgedroogde geultjes langs de weg al snel veranderde in rode, kolkende wildwaterrivieren. Wanneer het regent ligt Oeganda even stil. Boda's rijden niet en iedereen duikt angstvallig ergens onder een afdakje. Gelukkig duren zulke heftige buien maar even en was dit pas de tweede echte regenbui sinds ik hier ben. Zolang ik gewoon 24/7 op m'n slippers en in T-shirt rond kan lopen zonder het koud te hebben, zal je mij niet horen klagen over het weer.

Woensdag was een dag grotendeels zonder stroom. Daarom zaten Trust, Jetske, Theresa en ik 's avonds buiten voor het guesthouse bij het licht van de sterren wat te kletsen. Mannen hier houden er wat seks betreft rare ideeën op na. Ik vroeg Trust wat hij ervan vond dat we bij KIFAD gratis een doos condooms (144 stuks!) meegeven aan cliënten. Hij vond dat helemaal niet zo gek veel. Kennelijk werken ze hier met rondes de nacht af en ben je zo een stuk of vijf condooms verder de volgende ochtend. Arme vrouwen dacht ik toen, maar het ergste moest nog komen. Wanneer een vrouw aangeeft geen zin te hebben respecteert de man dat, hij gaat alleen wel op zoek naar een andere vrouw om zijn behoeftes te bevredigen. En dit gedrag noemde hij heel serieus 'respectvol'. Masturbatie is alleen voor mannen die zo lelijk zijn dat ze geen vrouw kunnen krijgen om hen te plezieren.

Donderdagochtend kwam op kantoor een meisje langs, een jaar of zestien, hooguit achttien schatte ik haar. Woensdag was ze hier ook al geweest, toen hebben we haar HIV positief getest. Alleen moet die uitslag bevestigd worden door een tweede test (omdat de testen zo gevoelig zijn), en deze tweede test was op. De blik van het meisje sprak boekdelen, zo bang en gespannen. Iets verderop bij Nurture Africa nemen ze ook HIV testen af, ik was in staat persoonlijk daarheen te gaan en de tweede test te regelen. Teopista heeft het uiteindelijk afgehandeld, ik hoop maar dat ze in ieder geval iets voor het meisje heeft kunnen betekenen.

Theresa vertelde me deze week ook over een groot testmoment waarbij de tweede test onbruikbaar was geworden (waarschijnlijk omdat deze te lang in de zon had gestaan). Bij KIFAD hebben ze toen besloten iedereen te vertellen HIV negatief getest te zijn. Ik kan er nog steeds niet over uit, maar geen fouten hoeven toegeven gaat hier kennelijk boven het gevaar van nieuwe besmettingen. Ongelofelijk.

Donderdagmiddag gingen Theresa en ik wat inkopen doen voor het Health Camp. Water, benzine en ballonnen hadden we snel gevonden. Toen nog kolen. We vroegen het aan een oude man in een winkeltje, hij zei ons dat het jongetje voor de deur ons erheen zou brengen. Het jongetje begon te lopen, wij erachteraan. Steeds meer kinderen sloten zich aan terwijl wij ons door de meest smalle poortjes en bergen afval waanden. Wij vroegen ons af waar we terecht zouden komen en of het jongetje ons niet gewoon aan zijn vriendjes wilde tentoonstellen, maar na een paar minuten kwamen we bij een klein, donker hutje waar inderdaad een mevrouw kolen verkocht. Met een plastic zak vol kolen en onder belangstelling van alle kindjes verlieten wij vervolgens het stalletje.

En toen was het alweer vrijdag, de dag van het Health Camp. Om half 7 verlieten Theresa en ik het guesthouse zodat ik om 7 uur bij het oude kantoor zou zijn om de taxichauffeur op te vangen en zij om 7 uur de levering plastic stoelen in ontvangst kon nemen. De taxichauffeur was keurig op tijd, maar al mijn collega's waren nog in geen velden of wegen te bekennen. Iets over 8-en reden we uiteindelijk weg (om 8 uur zou het hele feest in Mende beginnen). In Mende was het al hartstikke druk, mensen uit de wijde omgeving hadden kilometers gelopen om erbij te kunnen zijn (sommigen zaten er zelfs al toen Theresa arriveerde). De noodzaak van een healthcenter hier werd mij nu helemaal duidelijk.

Tijdens het Health Camp waren er verschillende services: HIV testen en counseling (HCT), safe male circumcision (een besneden man heeft 60% minder kans op HIV), deworming, family planning services (waar het trouwens opvallend rustig bleef de hele dag), cancer screening (baarmoederhalskanker oid gezien de attributen die buiten uitgekookt werden), eye check up, condom distribution (twee hele grote dozen hadden we mee: mijn complete lichaamsgewicht, welgeteld 14.400 stuks) en gratis medicijnen werden uitgedeeld. Tijdens de dag waren er verschillende optredens door schoolkinderen en testimonies van de verschillende service providers.

Ik stond bij HCT en had de belangrijke taak om de uitslag van de HIV test naar de naastgelegen kamer te brengen waar counselors vervolgens de uitslag gaven, eventuele vervolgstappen werden besproken en een HIV preventiepraatje hielden indien negatief. De mensen moest ik buiten netjes bij elkaar houden zodat ze het zouden horen wanneer hun naam genoemd werd. Nou, ik heb me letterlijk en figuurlijk in het zweet gewerkt. Wat een dag. Het was zó druk, de deuropening voor testen stond constant helemaal vol, en de opstap was zacht gezegd nogal hoog (ik kon in de deuropening zitten zonder dat mijn voeten de grond raakten). Na een tijdje ben ik maar naast de deuropening gaan staan zodat ik daar de formulieren aan kon pakken, in de brandende zon. En met m'n slaperige hoofd had ik die ochtend niet aan insmeren gedacht. Gelukkig is alleen m'n borst verbrand, de rest is voorzien van een bruin kleurtje.

Om half 4 werd het eindelijk wat rustiger. Eindelijk kon ik de mensen netjes in een rij zetten en met wat gebarentaal en heel simpel Engels (de mensen in Mende spreken dus meestal echt geen Engels) begrepen ze nog dat ze buiten moesten wachten ook. Het einde van de dag kwam in zicht, ik had even tijd om zelf wat rond te kijken en wat te eten. Daarna alles opruimen en wachten op de stoelenman (die ik voor het gemak even 'chairman' had genoemd, wat een aantal van mijn collega's nogal hilarisch vond) en onze taxi. De zon ging al onder en in het avondzonnetje zag ik eindelijk hoe mooi de landelijke omgeving van Oeganda is, het verschil tussen stad en platteland is zo immens. Ik kan niet wachten om meer te zien.